Jak kształtować świadomość pracowników i klientów w dziedzinie bezpieczeństwa żywności?

Kultura bezpieczeństwa żywności definiowana jest jako zbiór dominujących i względnie stałych przekonań, wartości i postaw, które są pojmowane i podzielane i które przyczyniają się do zachowań związanych z higieną żywności praktykowanych w organizacji, w której dochodzi do obróbki żywności.

Kształtowanie świadomości konsumenta w dziedzinie bezpieczeństwa żywności 

Zainteresowanie konsumentów bezpieczeństwem żywności stale wzrasta. Pociąga to za sobą pęd do wiedzy, który często zaspokajany jest treściami dostępnymi w internecie. Informacje pozyskane w ten sposób są jednak wielokrotnie błędne, co powoduje niewłaściwe i potencjalnie niebezpieczne zachowania w kontekście bezpieczeństwa żywności. Zapewnienie bezpiecznej żywności jest jednym z priorytetów polityki jakości żywności, realizowanej przez kraje Unii Europejskiej. Według zapisów zawartych w Białej Księdze, właściwa komunikacja ryzyka związanego z żywnością odpowiada za kształtowanie świadomości konsumenta w ramach bezpieczeństwa żywności, a także przekazywanie informacji na temat jego oczekiwań podmiotom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo żywności. 

Działania na rzecz kultury bezpieczeństwa żywności

Bezpieczeństwo żywności jest obecnie jednym z najważniejszych obszarów mających wpływ na zdrowie i życie człowieka. Z tego względu tak istotne jest, by producenci żywności w sposób odpowiedzialny podchodzili do swoich procesów i dążyli do zapewnienia najwyższej jakości oferowanych produktów. 

Działania na rzecz kultury bezpieczeństwa żywności w kontekście pracowników 

Do działań na rzecz kultury bezpieczeństwa żywności w kontekście pracowników zaliczają się przede wszystkim: 

• angażowanie kierownictwa oraz wszystkich pracowników w bezpieczną produkcję i dystrybucję żywności, 
• uświadamianie wszystkich pracowników przedsiębiorstwa o zagrożeniach dla bezpieczeństwa żywności, 
• podkreślanie znaczenia bezpieczeństwa i higieny żywności wśród wszystkich pracowników przedsiębiorstwa, 
• zapewnienie otwartej i jasnej komunikacji między wszystkimi pracownikami przedsiębiorstwa, 
• bieżące informowanie o oczekiwaniach i ewentualnych odstępstwach od norm służących zapewnieniu bezpieczeństwa żywności, 
• zapewnienie jasnego podziału ról i dokładne określenie zakresu odpowiedzialności w ramach każdej działalności przedsiębiorstwa spożywczego, 
• organizacja stosownych szkoleń dla personelu, 
• sprawowanie nadzoru nad działaniami podejmowanymi przez pracowników przedsiębiorstwa, 
• ciągłe zachęcanie do doskonalenia systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności. 

Niezwykle istotne jest również zadbanie o widoczność mechanizmów, środków i procesów służących zapewnianiu i doskonaleniu bezpieczeństwa żywności. Pracownicy przedsiębiorstwa powinni mieć dostęp do odpowiedniej infrastruktury, na którą składają się przede wszystkim:

• sprzęt i urządzenia, 
• stosowane środki kontroli, 
• systemy wczesnego ostrzegania, 
• zabezpieczenia, 
• stosowane akty prawne, zbiory wytycznych, zasady, instrukcje i kodeksy postępowania

W przekonaniu pracowników do angażowania się w procesy mające zapewnić bezpieczeństwo żywności, warto zastosować środki wsparcia finansowego w postaci premii i nagród. 

Działania na rzecz bezpieczeństwa żywności w kontekście klientów

Producent żywności jest zobligowany do umieszczeniu na opakowaniach czytelnych, nieusuwalnych i zrozumiałych etykiet, które nie mogą wprowadzać w błąd i pomijać istotnych informacji. Zgodnie z przepisami prawa żywnościowego producent musi podać do informacji konsumenta: 

• nazwę produktu spożywczego,
• wykaz składników,
• ilość niektórych składników, 
• obecność alergenów
• ilość netto żywności, 
• datę produkcji oraz, w wypadku produktów mrożonych, datę mrożenia,
• datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia,
• specjalne warunki przechowywania,
• instrukcję użycia, 
• wartość odżywczą,
• dane identyfikujące podmiot odpowiedzialny za przekazywanie informacji na temat żywności. 

W zarządzaniu bezpieczeństwem żywności niezwykle pomocny jest System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli, czyli HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point, czyli System). Umożliwia on identyfikację, oszacowanie skali, a następnie eliminację zagrożeń występujących na różnych etapach produkcji i dystrybucji żywności. 

Korzyści wynikające z działań na rzecz kultury bezpieczeństwa żywności 

Działania podejmowane na rzecz kultury bezpieczeństwa żywności pozwalają przedsiębiorstwu ulepszyć systemy zarządzania bezpieczeństwem i jakością i sprawniej nadzorować przestrzeganie dobrych praktyk higienicznych. Umożliwia to osiągnięcie wymiernych korzyści. Zaliczają się do nich między innymi:

• zmniejszenie strat i ilości błędów produkcyjnych, 
• podniesienie jakości produktów, 
• ulepszenie infrastruktury firmy,
• bardziej sprawne wykrywanie i usuwanie problemów, 
• ograniczenie liczby wycofanych i odrzuconych produktów, 
• zmniejszenie liczby skarg konsumenckich, 
• zwiększenie możliwości rynkowych produkowanej żywności i całego przedsiębiorstwa, 
• zwiększenie zaufania klientów. 

Przedsiębiorstwo, które działa na rzecz kultury bezpieczeństwa żywności jawi się jako odpowiedzialne i zdolne do poradzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. Dzięki temu jest uznawane za wiarygodnego partnera biznesowego i znacząco poprawia swoją pozycję na rynku, co ostatecznie przekłada się na osiągnięcie większych przychodów.